Za początek funkcjonowania wspólnoty parafialnej uznaje się dzień jej powołania przez biskupa diecezjalnego. Dlatego też krótką, lecz bogatą historię naszej parafii uzupełnia dłuższa, równie ważna historia kościoła, któremu patronuje święta karmelitanka z Lisieux.
Projekt kościoła wykonał w 1922 r. poznański architekt Stefan Cybichowski. Stało się to na wyraźną prośbę ówczesnego proboszcza kruszwickiego ks. prałata Stefana Schoenborna. Zapotrzebowanie na świątynię w centrum miasta wynikało z faktu wzrostu liczby ludności oraz umożliwienia uczestnictwa w nabożeństwach starszym i schorowanym wiernym. [KLIKNIJ STRZAŁKĘ PO PRAWEJ STRONIE]
Jesienią 1926 r. ruszają prace budowlane. Komitet budowlany tworzą: proboszcz ks. prałat Stefan Schoenborn, wiceprezes Rady Parafialnej p. Czosnowski, burmistrz Kruszwicy Stanisław Borowiak oraz aptekarz Roman Marcinkowski. Budowniczym kościoła jest Michał Kopański z Kruszwicy, natomiast prace malarskie wykonał Józef Jańczak, również kruszwiczanin.
Budowa dobiega końca w 1928 r. z powodu kłopotów finansowych. Świątynia projektowana była na planie krzyża, lecz w wyniku szybszego zakończenia prac pobudowano wyłącznie poprzeczne ramię krzyża. Kościół został postawiony w miejscu, w którym przed stu laty stał drewniany kościółek pw. św. Klemensa Papieża (jedyna pamiątką jest dzwon, który do dziś znajduje się w „Teresce”).
Rok 1929 – jedna z najważniejszych dat w dziejach kościoła. 11 sierpnia Prymas Polski kard. August Hlond wraz z bp Antonim Laubitzem dokonał poświęcenia świątyni. Przebieg uroczystości, jak i opis nowego kościoła kruszwickiego relacjonuje „Dziennik Kujawski”
Rok 1939 – czarna noc okupacji. Świątynia zostaje zamknięta i przemieniona w Feierhalle – miejsce zebrań członków partii nazistowskiej. Zniszczono wieżyczkę kościoła oraz ołtarz główny.
Po 1945 r. przywrócono kościołowi charakter sakralny. Nadal pełni funkcję pomocniczą względem kruszwickiej Kolegiaty.
8 VIII 1978 miała miejsce peregrynacja Kopii Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Pierwsza część uroczystości odbywa się na schodach kościoła św. Teresy. Uroczystościom przewodniczył bp Jan Michalski – biskup pomocniczy gnieźnieński.
27 IX 1982 – Ks. kard. Józef Glemp, Arcybiskup Gniezna i Warszawy Prymas Polski eryguje parafię z siedzibą w kościele pw. św. Teresy. Parafia obejmuje starą część miasta oraz wsie Łagiewniki, Rzepowo i Rzepiszyn.
1 VII 1984 – kanoniczne objęcie parafii przez pierwszego proboszcza ks. Jana Stręciwilka.
Pierwszą inwestycją nowej parafii było pokrycie dachu kościoła blachą miedzianą; prace wykonała firma blacharska p. Józefa Misiaka z Bydgoszczy, finalizacja ma miejsce 24 X 1987 r.
18 VII 1987 rozpoczynają się prace związane z budową domu mieszkalno-katechetycznego.
30 VII 1988 ma miejsce pierwsza wizytacja kanoniczna oraz uroczystości 60-lecia kościoła, podczas uroczystości wmurowano kamień węgielny w ścianę parteru budowanego domu parafialnego. Wizytuje oraz uroczystościom przewodniczy Prymas Polski ks. kard. Józef Glemp.
1992 – zakończenie prac związanych z budową domu parafialnego. Patronem plebanii został św. Klemens Papież – patron rozebranej w 1828 świątyni - „poprzedniczki” obecnego kościoła.
W 1993 r. następuje malowanie wnętrza kościoła oraz pozłocenia gzymsów i kasetonów na kopule.
VI 1994 – Abp Henryk Muszyński, Metropolita Gnieźnieński mianuje ks. Jana Stręciwilka Kanonikiem Gremialnym Kapituły Kolegiackiej w Kruszwicy.
12 XI 1994 parafia przeżywa nawiedzenie trumienki z relikwiami św. Wojciecha jako przygotowanie do jubileuszu 1000-lecia męczeńskiej śmierci patrona archidiecezji gnieźnieńskiej.
1 X 1997 – Uroczystości setnej rocznicy śmierci Patronki – św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Parafia przeżywa je wraz z ks. abp Henrykiem Muszyńskim, Metropolitą Gnieźnieńskim. Jako wotum dziękczynne za Jubileusz przebudowano prezbiterium i postawiono murowany ołtarz.
2001 – Fundacja witrażu z wizerunkiem św. Wojciecha – Patrona Archidiecezji Gnieźnieńskiej
2002 – Matki Żywego Różańca fundują witraż poświęcony Chrystusowi Miłosiernemu oraz św. siostrze Faustynie Kowalskiej.
2 IX 2004 – Po 65 latach na kopułę kościoła powraca wieżyczka uwieńczona krzyżem. Świątynia odzyskała wygląd z czasów przedwojennych. Poświęcenia wieżyczki podczas odpustu parafialnego dokonał ks. bp Bogdan Wojtuś.
10-11 VII 2005 – Parafia przezywa nawiedzenie relikwii swojej Patronki – św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Głównym uroczystościom przewodniczy ks. bp Wojciech Polak.
W grudniu 2007 r. dobiegają prace przy mozaice ku czci Patronki, zdobiącej ścianę prezbiterium.
IX 2009 – V 2010 – Trwają prace nad renowacją zewnętrznej elewacji kościoła. Świątynia zyskuje nową kolorystykę.
1 V 2011 – Poświęcenie obrazu Ojca Świętego Jana Pawła II jako dziękczynienie za jego beatyfikację.
20 V 2011 – Uroczystości 50-lecia kapłaństwa proboszcza – ks. kan. Jana Stręciwilka.
24 VI 2012 – Pożegnanie ks. kan. Jana Stręciwilka, który mocą dekretu Arcybiskupa Metropolity Gnieźnieńskiego Prymasa Polski przechodzi w stan spoczynku
1 VII 2012 – Powitanie nowego proboszcza – ks. Wojciecha Daneckiego, który uroczyście obejmuje parafię 8 VII 2012r.
Marzec 2013 – Montaż mat grzewczych w ławkach oraz konfesjonałach Wrzesień 2013 – Poświęcenie obrazu św. Ojca Pio
Lato 2014 – Przeprowadzono prace remontowo – konserwatorskie w kościele. Polegały na odświeżeniu wnętrza kościoła oraz renowacji zabytkowych elementów wyposażenia.
12 X 2014 – Uroczystości z okazji 60-lecia ślubów zakonnych s. Benity.
19 X 2014 – Uroczystości 25. rocznicy męczeńskiej śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki, połączone z poświęceniem obrazu ku czci błogosławionego. Mszę Św. Sprawuje ks. prałat Zygmunt Zaborowski.
27 X 2014 – Inauguracja comiesięcznego dnia modlitwy do św. Jana Pawła II.
2015 – Kolejne inwestycje w postaci: pierwszego etapu remontu organów, montażu nowych ławek oraz drzwi wejściowych do kościoła.
15 V 2016 – Poświęcenie obrazu ku czci św. Zelli i Ludwika Martin – rodziców Patronki naszej parafii
VII 2016 – Światowe Dni Młodzieży w Krakowie; nasza parafia gości młodzież z Francji
28 VIII 2016 – Pożegnanie Sióstr Elżbietanek, które po 96 latach posługi opuściły naszą parafią i miasto.
W roku 2016 przeprowadzono kolejne prace inwestycyjne w postaci: przeprowadzenia II etapu remontu organów, montażu nowych drzwi bocznych, nowych konfesjonałów oraz nowego miejsca przewodniczenia i podestu pod chrzcielnicę.
Bibliografia:
Opracował: Mariusz Łęczycki